دامنه (Domain) یا دامین، آدرس اینترنتی منحصربه‌فردی است که کاربران برای دسترسی به یک وب‌سایت در مرورگر خود وارد می‌کنند. به زبان ساده، دامنه همان نام و نشانی سایت شما در اینترنت است که به جای حفظ کردن آدرس‌های عددی (IP) استفاده می‌شود123.
هر دامنه از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- نام دامنه (Domain Name): بخشی که شما انتخاب می‌کنید، مثلاً “example” در example.com
- پسوند دامنه (Domain Extension): بخشی که بعد از نقطه می‌آید، مانند “.com”، “.ir” یا “.org”5.
وقتی دامنه را در مرورگر وارد می‌کنید، سیستم DNS (Domain Name System) این نام را به آدرس IP سرور میزبان سایت تبدیل می‌کند تا مرورگر بتواند سایت را بارگذاری کند145.
دامنه مثل آدرس فیزیکی یک کسب‌وکار در دنیای واقعی است؛ به جای مختصات عددی (IP)، یک نام ساده و قابل حفظ دارد که کاربران به راحتی آن را به خاطر می‌سپارند و از طریق آن به سایت شما دسترسی پیدا می‌کنند146.
در مجموع:
- دامنه، آدرس اینترنتی سایت است که کاربران برای ورود به سایت آن را تایپ می‌کنند.
- دامنه جایگزین آدرس IP عددی شده تا کاربر بتواند به راحتی سایت را پیدا کند.
- دامنه از نام و پسوند تشکیل شده و توسط سیستم DNS به IP تبدیل می‌شود.
- انتخاب دامنه مناسب نقش مهمی در برندینگ، اعتمادسازی و دسترسی آسان کاربران دارد57.
انواع دامین
انواع دامین (دامنه) برای طراحی سایت به طور کامل و با نام انگلیسی هر دامنه به شرح زیر است:
۱. دامنه‌های عمومی سطح بالا (Generic Top-Level Domains یا gTLD)
این دامنه‌ها برای عموم آزاد هستند و محدودیت جغرافیایی یا موضوعی ندارند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها:
| نام کامل دامنه | پسوند | کاربرد |
|---|---|---|
| Commercial | .com | تجاری، عمومی و همه‌منظوره |
| Network | .net | در اصل برای شرکت‌های شبکه و اینترنت، امروزه عمومی |
| Organization | .org | در اصل برای سازمان‌های غیرانتفاعی، امروزه عمومی |
| Information | .info | سایت‌های اطلاع‌رسانی و خبری |
| Business | .biz | کسب‌وکار و تجارت |
| Name | .name | وب‌سایت‌های شخصی و خانوادگی |
| Professional | .pro | حرفه‌ای‌ها و مشاغل خاص |
| XYZ | .xyz | عمومی و نوین، بدون محدودیت خاص |
همچنین دامنه‌های عمومی جدید (New gTLDs) مانند .online، .site، .store، .app و … نیز در این دسته قرار می‌گیرند12356.
۲. دامنه‌های کد کشوری (Country Code Top-Level Domains یا ccTLD)
این دامنه‌ها مخصوص کشورها یا مناطق جغرافیایی خاص هستند و معمولاً دو حرفی‌اند:
| نام کشور | پسوند | توضیح |
|---|---|---|
| ایران | .ir | مخصوص سایت‌های ایرانی یا کسب‌وکارهای داخل ایران |
| آمریکا | .us | سایت‌های مرتبط با ایالات متحده |
| آلمان | .de | آلمان |
| انگلستان | .uk | بریتانیا |
| روسیه | .ru | روسیه |
هر کشور دامنه مخصوص به خود را دارد1246.
۳. دامنه‌های تخصصی یا حمایت‌شده (Sponsored Top-Level Domains یا sTLD)
این دامنه‌ها برای گروه‌ها، مشاغل یا موضوعات خاص و با شرایط ثبت ویژه هستند:
| نام کامل دامنه | پسوند | کاربرد |
|---|---|---|
| Aerospace | .aero | صنایع حمل‌ونقل هوایی |
| Asia-Pacific | .asia | سازمان‌ها و شرکت‌ها در آسیا و اقیانوسیه |
| Catalan | .cat | زبان و فرهنگ کاتالان |
| Cooperative | .coop | تعاونی‌ها |
| Education | .edu | مراکز آموزشی معتبر (معمولاً دانشگاه‌ها) |
| Government | .gov | نهادهای دولتی آمریکا |
| International | .int | سازمان‌های بین‌المللی |
| Military | .mil | ارتش آمریکا |
| Mobile | .mobi | سرویس‌های موبایل |
| Museum | .museum | موزه‌ها |
| Jobs | .jobs | سایت‌های کاریابی |
| Tel | .tel | اطلاعات تماس و تلفن |
| Travel | .travel | صنعت گردشگری و سفر |
ثبت این دامنه‌ها معمولاً نیازمند شرایط یا مدارک خاص است1234.
۴. دامنه‌های جغرافیایی عمومی (Geographic gTLD)
این دامنه‌ها برای شهرها یا مناطق خاص ایجاد شده‌اند:
| نام منطقه | پسوند | توضیح |
|---|---|---|
| نیویورک | .nyc | فقط برای ساکنان نیویورک |
| پاریس | .paris | ساکنان پاریس |
| برلین | .berlin | ساکنان برلین |
| استانبول | .istanbul | ساکنان استانبول |
این دامنه‌ها معمولاً برای ساکنان یا کسب‌وکارهای آن منطقه قابل ثبت هستند5.
۵. دامنه‌های برند (Brand TLD)
شرکت‌ها و برندهای بزرگ می‌توانند دامنه اختصاصی خود را ثبت کنند، مانند:
- .apple
- .microsoft
این دامنه‌ها تنها توسط همان برند قابل استفاده‌اند و برای حفاظت و هویت برند استفاده می‌شوند5.
در انتخاب دامنه باید به هدف سایت، مخاطبان، محدودیت‌های قانونی و اعتبار پسوند توجه شود. هر دسته دامنه کاربرد و شرایط ثبت خاص خود را دارد.
